واژ‌هٔ چاپ و صورت قدیمی‌تر آن «چهاپ» را برگرفته از واژ‌هٔ مغولی چاو دانسته‌اند که به معنای «فشردن سطحی بر سطح دیگر» است. چاپ در لغت به‌معنای نقش، اثر، مُهر و نشان آمده است و در متون مختلف کلمات طبع، باسمه، و تافت به‌عنوان مترادف آن به‌کار رفته است.
چاپ در اصطلاح، به عمل، فن، و صنعت تکثیر صورت و نقش‌های دوبعدی مانند حروف، ارقام، خط‌ها، تصویرها، و… به‌وسیلهٔ انداختن اثر این نقش‌ها بر کاغذ، پارچه، یا مواد دیگر، به‌ویژه چاپ مواد خواندنی، با تصویر یا بدون تصویر بر روی کاغذ گفته میشود. در تعریفی دیگر، چاپ مجموع عملیاتی است که متن خام را به اثر درخور انتشار مانند کتاب، مجله، روزنامه، و جز آن تبدیل کند. چاپ بر روی کاغذ شناخته شده‌ترین کار چاپی است.
امروزه با پیشرفت تکنیک‌های چاپ این عمل روی مواد سلولزی، نایلونی، پارچه ای، چرمی، مواد شیمیای، فلزی، شیشه‌ای با اشکال صاف یا ناهموار، مقعر یا محدب و … صورت میگیرد. چاپخانه نیز در لغت به‌معنای محل چاپ کردن و در متون مختلف کلمات مطبعه، دارالطباعه، و باسمه‌خانه به‌عنوان مترادف آن به‌کار رفته است.
چاپخانه مؤسسه یا کارگاهی است که از عهد‌هٔ انجام کارهای چاپی بر روی کاغذ و سایر اشیا از طریق انواع چاپ برآید و به تعبیری دیگر، محلی است که چاپ کتاب، نشریات، و مانند آن در آنجا انجام میگیرد. امروزه، چاپ به عنوان یک فرآیند انبوه صنعتی در نظر گرفته می شود که بخش اساسی صنعت نشر و بخش مهمی از فعالیت‌های اداری و حکومتی زا شامل میشود.
از مهمترین رخدادهای تاریخ، اختراع حروف چاپی مستقل و دستگاه چاپ بوده‌است که به تصور غالب، اولین بار، یوهانس گوتنبرگ (۱۴۶۸-۱۳۹۷) آلمانی در سال ۱۴۵۶ میلادی آن را اختراع کرد؛ اما در حقیقت اختراع فن چاپ به قرن‌ها پیش از گوتنبرگ برمی‌گردد.
آسوریان چند هزار سال پیش از میلاد بر خشت‌هایی از گل رس مُهر می‌زدند. انگشترهای خاتم نیز که در زمان باستان استفاده می شد بر همین اساس کار می کرد، چاپ باسمه نیز قرن‌ها قبل از گوتنبرگ در چین شناخته شده بود، در دوران حکومت سلسلهٔ تانگ در چین (۹۰۶-۶۱۸)، قدیمی‌ترین نمودهای صنعت چاپ دیده شده است.
در این دوره، نقش‌ها بر روی صفحه‌ای چوبی حکاکی، و بعد بر روی پارچه چاپ می‌شد. اولین اشاره به چاپ، در سال ۵۹۳ و یک فرمان حکومتی چینی است که در آن، امپراتور ون‌تی، دستور می‌دهد تصاویر و متون بودایی را چاپ کنند.
این متون را اول بر قطعه‌ای کاغذ نازک می‌نوشتند و بعد آن را بر صفحه‌ای چوبی می‌چسباندند و متن را بر روی چوب حکاکی می‌کردند تا یک «زینک» چوبی بسازند و از آن برای چاپ متن استفاده کنند. این شیوه زمان زیادی می‌برد، چرا که هر صفحه از کتاب باید بر یک صفحهٔ چوبی جداگانه حکاکی می‌شد.
قدیمی‌ترین کتاب چاپی[۱] که تا کنون پیدا شده‌است، یک متن مذهبی بودایی است که در سال ۸۶۸ چاپ شده، این متن در غار دون‌هوانگ در جادهٔ ابریشم کشف شده است. در قرن نهم، کتابهای چاپی با تیراژ بالا در شو (ایالت چچوان امروز) عرضه شد و دلالان خصوصی امکان خرید آنها را داشتند.
کمی بعد، فن چاپ به ایالت های دیگر نیز گسترش یافت و در اواخر قرن نهم، در تمام چین رواج یافت. کتاب‌هایی نظیر کتابهای کنفوسیوسی، متون بودایی، فرهنگ‌های لغت، کتابهای ریاضیات و … در این دوران چاپ شده است. این فن به سرعت پیشرفت کرد و در سال ۱۰۰۰ میلادی، کتابهای صحافی شده به سبک امروز، جانشین تومارها شد.
در سال ۱۰۴۱ میلادی، کیمیاگری چینی به نام بی‌شنگ، حروف مستقل چاپی را اختراع کرد این حروف بر روی سفال مرطوب حکاکی می‌شد و بعد از پختن در کوره، دوام زیادی می‌یافت و سرعت حروفچینی و تکثیر متون را بسیار بالا می برد حروف دستی و حروف قلعی که پس از آن ایجاد شد، هیچ یک رواج نیافت، بر عکس حروف چوبی متداول شد. در اوایل قرن ۱۱، اختراع حروف چاپی مستقل باعث رواج کتابهای ارزان‌تر چاپی در دوران سلسله‌ی سونگ (۱۲۷۹-۹۶۰) در چین شد.
اعتبار اختراع حروف چاپی فلزی و صنعتی شدن چاپ، از آنِ حکومت کره است که اولین بار در سال ۱۲۴۱ میلادی به آن شاره میشود. در سال ۱۳۹۲، ۶۴ سال قبل از دستگاه چاپ گوتنبرگ، دولت کره، وزارت چاپ را تأسیس کرد که وظیفه داشت حروف چاپی فلزی را با فن ریخته‌گری تولید کند.
کارخانه‌ی ریخته‌گری دولت کره، در سال ۱۴۰۳، یک قلم مفرغی شامل صدها هزار کاراکتر داشت و تا پایان قرن پانزدهم، ده‌ها قلم کره‌ای دیگر نیز اختراع شد. احتمال دارد که مارکوپولو که در قرن سیزدهم به چین رفت، کتابهای چاپی را دیده باشد و او یا مسافران دیگر جادهٔ ابریشم، این دانش را به اروپا آورده باشند که بعدها الهام‌بخش یوهان گوتنبرگ برای اختراع ماشین چاپ شد، چون غربیان نیز قبل از گوتنبرگ با چاپ آشنایی داشتند.
در ۱۴۵۲، گوتنبرگ آلمانی به اید‌هٔ چاپ متحرک تحقق بخشید. وی در کارگاهش فن‌آوری ساخت ورق، جوهر با پایهٔ روغنی و پرس را برای چاپ یک کتاب گرد هم آورد و دستگاه چاپ را اختراع کرد. در واقع او فن‌آوری‌هایی را که سالها قبل برایشان فکر و تلاش شده بود، به ثمر رساند. گوتنبرگ، چاپگر آلمانی، نخستین کسی بود که برای هر حرف، قطعهٔ فلزی جداگانه‌ای درنظر گرفت.
وی قطعه‌ها را برای ترکیب کلمات مناسب کنار هم قرار داد، بر آنها مرکب مالید، و بر ورق‌های کاغذ فشرد و به این ترتیب چاپ نوین را ایجاد کرد. وی حروف را ابتدا از جنس چوب، سپس از سرب، و بعدها از آلیاژ سرب، قلع، و آنتیموان ساخت وی نسبت فلزات آلیاژ را به گونه‌ای انتخاب کرد که حروف بیش از حد سخت و نرم نباشند.
گوتنبرگ روزانه بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ برگ چاپ می‌کرد. نخستین کتابی که او به این شکل پدید آورد کتاب مقدس ۴۲ سطری بود. کتاب‌هایی که در آن زمان به‌چاپ می‌رسید به اینکونابولا معروف است. ابداع گوتنبرگ ظرف مدتی حدود ۴۰ سال در عمدهٔ کشورهای اروپایی و در شهرهایی مانند ونیز، فلورانس، پاریس و لیونرواج یافت و چاپخانه‌هایی با این روش به‌وجود آمد.
در فاصلهٔ سال‌های ۱۴۶۰ – ۱۴۷۰ چاپخانه‌هایی در آلمان و سایر کشورهای اروپایی پدید آمد. در نیم‌قرن نخست پس از کار گوتنبرگ، حدود چهل‌هزار کتاب به چاپ رسید و شمارگان مجموع آنها از ۱۲ میلیون نسخه فراتر رفت.
در پایان قرن پانزدهم در اروپا، بیش از ۲۰۰ چاپخانه در ۶۹ شهر فعالیت مستمر داشت.
از جمله چاپخانه‌های مهم آن دوره می‌توان به چاپخانه آنتون کابرگر در شهر نورنبرگ اشاره کرد که تعداد ماشین‌های چاپ آن ۲۴ دستگاه بود و صدها نفر در آن چاپخانه کار می‌کردند. از دیگر خدمات گوتنبرگ می توان به موارد زیر اشاره کرد:
دستگاه چاپ گوتنبرگ، هزینه‌های بسیار زیادی داشت و درنتیجه بیشتر مورد توجه ثروتمندان آن دوران بود.
۳۰۰ سال پس از اختراع دستگاه چاپ گوتنبرگ، یک نمایشنامه‌نویس آلمانی به نام آلوئیس زنه فلدر، چاپ سنگی یا لیتوگرافی را در سال ۱۷۹۶ میلادی اختراع کرد. هر سنگی که متن یا تصویر با این روش روی آن نقش می‌بست، برای چاپ حدود ۷۵۰ نسخه عملکرد مطلوب داشت و پس از آن نقش روی سنگ قابل چاپ نبود.
دربار‌هٔ شروع چاپ سنگی در ایران روایات متعددی وجود دارد، اما روایت قوی‌تر این است که چاپ سنگی را برای نخستین بار میرزا صالح شیرازی در تبریز راه‌اندازی کرد.
میرزا صالح که از سوی دولت ایران برای فراگیری هنرهای جدید به اروپا رفته بود، در بازگشت یک دستگاه چاپ سنگی با خود به تبریز آورد که آن را در سال ۱۲۲۵ هجری قمری راه انداخت. چاپخانهٔ سنگی در مدت کوتاهی در تهران، اصفهان و سپس سایر شهرهای ایران تاسیس شد و بیش از ۵۰ سال تنها روش چاپ در ایران بود و تا اواخر دور‌هٔ قاجار، هر چه در ایران چاپ می‌شد، به روش چاپ سنگی بود.
البته هشت سال قبل از ورود چاپ سنگی به ایران چاپ سربی راه‌اندازی شده بود، ولی به علت هزینه و زحمت زیاد آن، پس از ورود چاپ سنگی، کنار گذاشته شد ولی بعدها در اواخر دور‌هٔ قاجار دوباره استفاده از حروف سربی رایج گردید.
حدود ۱۴۹۰ میلادی روشهای مختلف اسیدکاری روی صفحات فلزی شکل گرفت. سال ۱۵۵۰ اولین لنز توسط کاردون[واژه‌نامه ۱] ایتالیایی ساخته شد. آلومیس زنه فلدر در سال ۱۷۹۶ روش لیتوگرافی را ابداع نمود. وی به مخترع چاپ سنگی شهرت دارد.
حدود سال ۱۷۹۹ تا ۱۸۰۰ اوبی رو در پاریس نخستین دستگاه کاغذسازی را اختراع نمود که در سال ۱۸۲۰ دستگاه‌های کامل‌تری ساخته شد.
در سال ۱۸۱۱ نخستین ماشین سیلندری لترپرس که با نیروی بخار کار می کرد توسط کونیک[واژه‌نامه ۲] مخترع آلمانی ساخته شد.
در سال ۱۸۱۸ با همکاری باور ماشین چاپ سیلندی مضاعف عرضه گردید که پشت و روی کاغذ در این دستگاه به چاپ می رسید.
در سال ۱۸۲۲ ویلیام چرچ[واژه‌نامه ۳] اولین ماشین حروفچینی را به ثبت رسانید.
در سال ۱۸۲۵ نیس فورنیس[واژه‌نامه ۴] تهیه فرم چاپ روی صفحه های فلزی از جمله مس را به روش فتومکانیکی ابداع کرد وبا ساخت پرس دستی نمونه هایی تکثیر نمود.
در سال ۱۸۴۴ ریچارد هو در ایالات متحده ماشین چاپ رتاتیو را به ثبت رسانید فرم چاپ به صورت مدور، دور سیلند بسته می‌شد.
در سال ۱۸۵۰ ژیلوت[واژه‌نامه ۵] اسیدکاری روی فلز را تکامل بخشید.
در سال ۱۸۵۱ اسکات آرشر[واژه‌نامه ۶] روش کلودیوم مرطوب (شیشهٔ نگاتیو) را ارایه کرد.
در سال ۱۸۵۹ هنری جیمز[واژه‌نامه ۷] در انگلستان با روش فتوشیمی گرافی کلیشه زیر را ساخت.
در سال ۱۸۶۶ در ایالات متحده اولین ماشین چاپ با کاغذ رول به ثبت رسید.
در سال ۱۸۷۰ اولین دوربین نوسانی ریلی توسط موس ساخته شد.
در سال ۱۸۷۴ کارل کلیچ[واژه‌نامه ۸] اهل چک با استفاده از نوعی کاغذ کاربن، تهیهٔ فرم را بهبود بخشید.
در سال ۱۹۱۰ اولین ماشین هلیوگراور با استفاده از تیغهٔ دکتر بلید شروع به کار کرد.
در سال ۱۹۱۲ ماشین چاپ پشت و رو زن‌افست توسط کاسپار هرمان طراحی و ساخته شد (کاغذ به صورت لوله‌ای).
در سال ۱۹۱۲ شرکت رولند ماشین چاپ افست با سه سیلندر مساوی را تولید کرد.
در سال ۱۹۵۰ سیستم حروفچینی منوفتو (تکامل یافته منوتایپ) اختراع شد.
در سال ۱۹۶۵ دکتر هل با ارائهٔ سامانه ای نوین و ساخت دستگاه اسکنر تحول بزرگی در حروفچینی و فتولیتوگرافی به وجود آورد.
در سال ۱۹۷۶ اشعهٔ لیزر در دستگاه‌های فتولیتوگرافی و حروفچینی به کار گرفته شد.
چاپ انواع مختلفی دارد که متناسب با آنچه که قرار است چاپ شود و آنچه که بر آن قرار است چاپ شود انتخاب میگردد. مهمترین این روشهای عبارت‌اند از:
دستگاه های چاپ افست بسته به مدل دارای سایز چاپ از ۵۰*۳۵ سانتی متر تا ۱۰۰*۷۰ و حتی در موارد محدود تا سایز ۱۴۰*۱۰۰ می باشند.
در چاپ افست از مدل رنگ CMYK استفاده می شود و هر رنگ به صورت جدا گانه بر روی کاغذ چاپ میشود و عمل ترکیب رنگ بر روی کاغذ صورت میگیرد.برخی از دستگاه های چاپ افست دارای یک ستون رنگ هستند یعنی در هر بار مکش کاغذ فقط می توانند یک رنگ را روی کاغذ چاپ کنند.
برخی از دستگاه ها دو رنگ و برخی نیز چهار رنگ هستند که چاپ هر چهار رنگ را با یک بار مکش کاغذ انجام می دهند. برخی از دستگاه های چاپ افست ۵ رنگ هستند که علاوه بر چاپ هم زمان CMYKمیتوانند چاپ رنگ پنجم (مثلاً نقره ای یا طلایی یا رنگ های ساختگی) و یا حتی چاپ ورنی را انجام دهند.
تکنولوژی چاپ افست کمی پیچیده است. در این تکنولوژی برای چاپ هر رنگ بر روی کاغذ از سه استوانه ی اصلی استفاده میشود (شکل ۱). به دور غلطک اول صفحه ای فلزی از جنس آلومینیوم که به آن پلیت یا زینک میگوید پیچیده می شود. این صفحه ی فلزی قبلاً در واحد پیش از چاپ موسوم به لیتوگرافی ساخته می شود.
در لیتو گرافی فایلی که برای چاپ ارسال شده است به چهار رنگ تشکیل دهنده ی آن (CMYK) تقسیم شده و فایل مربوط به هر رنگ با نوعی از مواد پلیمری مخصوص بر روی سطح ورقه ی آلومینیومی چاپ میشود.
جنس سطح زینک یعنی بخشهایی که از ماده ی پلیمری پوشانده شده است به گونه ایست که به هیچ عنوان مرکب را به خود جذب نمیکند اما جاذب آب می باشد.
جنس بخش پلیمری به گونه ایست که دقیقاً برعکس عمل می کند یعنی مرکب را جذب کرده و آب را جذب نمی کند. اگر به تصویر ۱ نگاه کنید متوجه می شوید که دو غلکط کوچک با غلطک اصلی زینک در تماس هستند .
یکی از آنها با محفظه ی آب در تماس است و دیگری با محفظه ی مرکب. غلطک زینک بسته به تصویری که با مواد پلیمری بر سطح آن نقش بسته مرکب را از غلطک جذب می کند و در سایر بخش ها فقط مرطوب می شود. سپس این رنگ جذب شده را به غلطک پایینی که از جنس لاستیک می باشد منتقل می کند این غلطک هم بر روی کاغذ میچرخد و مرکب را به سطح کاغذ منتقل می کند.
غلطک زیرین وظیفه ی فشار دادن کاغذ به غلطک لاستیکی را بر عهده دارد.
روش فلکسو در واقع نوع امروزی چاپ لترپرس ( چاپ با استفاده از حرف و تصاویر برجسته فلزی است). البته چاپ فلکسو همه کاره تر از روش لترپرس است چرا که با استفاده از آن می توان تقریبا انواع سطوح همچون پلاستیک، فویل، سلفون و کاغذ را چاپ کرد.
این روش بطور وسیعی جهت چاپ سطوح به کار رفته در بسته بندی مواد غذایی به کار می رود. همچنین از آن می توان برای چاپ سطح وسیعی با یک رنگ یکنواخت و یکدست استفاده کرد. کاربردها : روش فلکسو از روشی های چاپی است که همواره گسترش و پیشرفت بسیار سریعی را بر خود دیده اند. البته نباید تصور کرد که این روش تنها برای چاپ محصولاتی خاص کاربرد دارد.
در واقع قابلیت این روش برای چاپ انواع مختلفی از سطوح چاپی باعث شده تا گستره وسیعی از محصولات با این روش قابل چاپ باشند. بسته بندی مواد غذایی همانطور که اشاره شد یکی از مهمترین میادین کاربرد این روش چاپی است.
چاپ بر روی کیسه های پلاستیکی لفاف های بسته بندی، کاغذ دیواری، مجلات، ضمایم روزنامه ها، کتب و فرم های اداری از دیگر کاربردهای رایج این روش چاپی اند. فرآیند چاپ : کلیشه برجسته و منعطفی که به عنوان لوح چاپ در این روش استفاده می شود از لاستیک قالب گیری شده یا مواد فتوپلیمری که نواحی تصویری در آنها بالاتر از نواحی غیر چاپی است ساخته شده است.
روش های آنالوگ یا دیجیتال هر دو می توانند برای ساخت این کلیشه ها به کار گرفته شوند. فلکسوگرافی روش چاپی مستقیم است به این معنی که به هنگام چاپ کلیشه آغشته به مرکب در تماس مستقیم با سطح چاپ شونده تصویر را بر روی آن منتقل می کند.
در این حال نوردی موسوم به نورد «آنیلوکسی» مرکب را از منبع مرکب به کلیشه می رساند و کلیشه آن را بر سطح چاپ شونده انتقال می دهد. بر روی نورد آنیلوکسی حفره های وجود دارند که مقادیر مشخصی از مرکب را با خود بر روی کلیشه حمل کرده و منتقل می کنند. بر این اساس تعداد حفره های موجود ( در واحد طول ) بر روی نورد آنیلوکسی بسته به نوع کار چاپی و کیفیت مورد نظر متغیر خواهد بود.
در این میان اصطلاح آنیلوکس نامی بود که تا تقریبا ۶۰ سال پیش روش فلکسوگرافی به آن موسوم بود.
اصطلاح آنیلوکس در حقیقت اشاره به مرکبی داشت که قبلا با مواد آنیلینی ساخته شده و در این روش به کار گرفته می شد. البته چون آنلین ماده ای سمی بود تا سالها شبهاتی را حول این روش چاپ به وجود آورد تا اینکه استفاده از رنگدانه ها رایج شده و کاربرد این روش با نام جدید فلکسوگرافی آغاز شد.
بنابراین نام آنیلوکس بر روی نورد آنیلوکسی به معنای استفاده از مواد آنیلینی نیست چون این مواد سال هاست که در روش چاپ فلکسو کاربرد ندارند. البته مرکب های فلکسوی امروزی بسیار روان بوده، سریع خشک می شوند و اغلب پایه آبی هستند.
در یک دستگاه چاپ افست چهار رنگ مکانیزم بالا چهار بار در طول دستگاه تکرار می شود . بنا بر این ابعاد دستگاه های چاپ افست بستگی به سایز چاپ آنها و نیز به تعداد رنگ آنها دارد. قیمت دستگاه های چاپ افست هم به همین امر و نیز کمپانی تولید کننده و سال تولید دستگاه بستگی دارد.
به طور کلی دستگاه های چاپ افست بسیار بزرگ و نیز بسیار گران قیمت هستند.
یک دستگاه چاپ افست چهار رنگ
(تشخیص چهار رنگ بودن دستگاه با توجه به تعداد ستون های رنگ به راحتی امکان پذیر است)
چون چاپ رنگها در سیستم چاپ افست به صورت جدا گانه انجام می شود تطبیق دقیق رنگ ها بر روی هم از موارد بسیار مهم در کیفیت چاپ می باشد. در دستگاه های قدیمی تطبیق رنگها به صورت دستی و از طریق سیستم های مکانیکی صورت می گیرفت که در بسیاری از مواقع با اندک خطایی همراه بود که باعث سایه دار شدن عکس ها و مخصوصاً نوشته ها می شد.
در این سیستم ها تجربه و دقت مسئول چاپ در رسیدن به کیفیت چاپ مطلوب بسیار مهم بود اما در سیستم های جدید تر تطبیق رنگ به صورت کامپیوتری و از طریق سیستم های دیجیتال صورت میگیرد. در این سیستم ها نقش اپراتور کاهش پیدا کرده است اما کاربران این سیستم ها (که در ایران به آنها ماشین چی گفته میشود) باید دارای توانایی کار با کامپیوتر باشند.
نحوه ی محاسبه ی قیمت چاپ در سیستمِ چاپ افست به این صورت است که از یک برگ تا ۵۰۰۰ برگ هزینه ای ثابت برای چاپ دریافت میگردد و با توجه به اینکه هزینه ی ساخت زینک نیز ثابت بوده و به تیراژ کار بستگی پیدا نمیکند با افزایش تیراژ چاپ هزینه ی چاپ هر برگ کاهش می یابد.به همین دلیل از چاپ افست برای چاپ در تیراژ های پایین استفاده نمی شود.
موارد استفاده:
الف : در حالت رول : انواع بسته بندی ها ، مجلات و برچسب ها با کیفیت بالا. مناسب برای چاپ مجلات و کاتالوگ های با تیراژ بسیار بالا ( مانند مجله نشنال جئو گرافیک ) ، لفاف های بسته بندی دیوار پوش و کف پوش ها ، پرده های زینتی ، فیلم های چند لایه پلیمری و کلا سطوح با عرض بالا.
ب : در حالت ورقی : مناسب برای کارهای با تیراژ محدود و کیفیت بالا همچون انواع اوراق بهادار مثل تمبر ، اوراق سهام و برخی اوراق تبلیغاتی . حفره های گود : اثر چاپی در روش گراور با انتقال مرکب از درون حفره هایی است که بر روی سیلندرهای مسی حک شده اند. این حفره ها شکل های مختلفی دارند ( مربع ، دایره ، بیضی ) . اما از لحاظ اندازه دهانه و عمق به ۳ دسته تقسیم می شوند :
– یکی از ایرادات استفاده ار روش گراور مربوط به چاپ حروف است . گرچه حروف چاپ شده با این روش خوب هستند اما نسبت به حروفی که با دیگر روش های چاپی مانند افست به وجود می آیند قابل مقایسه نیستند . در واقع حروف چاپ شده در روش گراور به خاطر تبدیل شدن حروف به حفره ها ی چاپی همانند حروف چاپ شده با افست واضح و تیز و صاف نیستند
در چاپ دیجیتال که در آن دستگاه چاپ به یک کامپیوتر متصل می شود، کامپیوتری که اطلاعات مورد نظر برای چاپ شامل تصاویر و متن و غیره را به دستگاه چاپ دیجیتال فرستاده بعد دستگاه چاپ دیجیتال آنها را چاپ می کند. پس دستگاه چاپ دیجیتال دستگاهی است که به کامپیوتر متصل و اطلاعات را از آن دریافت می کند، مثل پرینترها. نکته قابل توجه این که در روش های رایج هم از فن آوری دیجیتال استفاده می شود اما به معنای وصل بودن آن ها به کامپیوتر به معنای دریافت تمام اطلاعات قابل چاپ نیست.
مثلا در چاپ افست ما برای تهیه ی فیلم و زینک و … از فن آوری دیجیتال استفاده می کنیم در ضمن ممکن است یک سری کنترل کننده دیجیتالی در ماشین چاپ باشد ولی این ها یک ارتباط غیر مستقیم است و می توان گفت استفاده غیر مستقیم از فن آوری دیجیتال می باشد.
زمانی به یک دستگاه چاپ، چاپ دیجیتال گفته می شود که آن دستگاه اطلاعات را بصورت دیجیتالی و مستقیم دریافت کرده و آن را چاپ کند. دستگاه های چاپ دیجیتال هم دارای انواع مختلفی هستند و دارای تکنولوژی های متنوع می باشند، مثلا پرینتر جوهر افشان، چاپ لیزری در اندازه ها و ابعاد و کارایی های خاص خود، بزرگ و کوچک و همه به یک کامپیوتر وصل هستند.
تفاوت های اساسی چاپ دیجیتال با دیگر روشهای چاپ
چاپ دیجیتال با چاپ افست و لتر پرس تفاوت های اساسی دارد که از جمله این تفاوت‌ها :
– با حذف مراحل پیش از چاپ( لیتوگرافی)، فرآیند چاپ دیجیتال کوتاه تر می باشد.
– در چاپ دیجیتال هزینه چاپ به تعداد نسخه‌های چاپی ارتباطی ندارد و برای هر برگ چاپی هزینه ثابت است.
– در چاپ دیجیتال مواد باطله مثل: کاغذ و مواد شیمیایی کمتر می شود چون لازم به رسیدن به رنگ یا تنظیمات موقع چاپ نیست.
– در چاپ دیجیتال در هر دور چاپ می توانید فایل متفاوتی را چاپ کنید چرا که در این روش از پلیت استفاده نخواهد شد.
چاپ در تیراژ محدود
در چاپ دیجیتال به دلیل حذف پلیت و چاپ مستقیم از کامپیوتر به روی سطح چاپی و امکان کالیبراسیون دستگاه امکان چاپ در تیراژ پایین حتی یک نسخه با هزینه کم وجود دارد به همین دلیل این روش چاپ دیجیتال برای مصارفی مثل تهیه نمونه و یا چاپ محصولات کم تعداد و سریع کاربرد زیادی دارد. یک چاپگر دیجیتال برای چاپ میلیون ها برگ ساخته نشده است، بلکه باید بتواند در طول مدت زمان عمر خود نهایتاً هزاران برگ چاپ کند، که البته این کار را خیلی خوب انجام می دهد . بنابراین با توجه به هزینه تمام شده و سرعت کار، چاپ دیجیتال برای چاپ در تیراژ محدود عملیاتی و به صرفه می باشد.
البته از سال ۲۰۱۰ فناوری های جدیدی در چاپ دیجیتال بکار گرفته شده که با استفاده از تکنولوژی نانو در جوهر چاپی و همچنین تغییر سیستم پاشش جوهر، دستگاه های دیجیتال جوهر افشان توانستند بسیاری از محدودیت ها را در زمینه سرعت و هزینه تولید از بین ببرند.
در چاپ دیجیتال با وجود امکان چاپ در تیراژ محدود شما می توانید هر کدام از سطح چاپی خود را متفاوت با سطوح چاپی قبلی چاپ کنید. مثلأ: می توان کارت تبریک‌های شخصی شده با تصاویر متفاوت یا کارت پرسنلی با طرح های متفاوت از هم را در هر دور به چاپ برسانیم. بخصوص این قابلیت به ما امکان چاپ اطلاعات متغیری خواهد داد. این بدین معناست که می توانیم در هر سطح چاپ خود اطلاعات متفاوتی را چاپ کنیم.
